Rak jądra
:: Rak jąder
:: Czynniki ryzyka
:: Objawy i symptomy
:: Samokontrola jąder
:: Diagnoza i przebieg
:: Jak można leczyć?
to rzadka odmiana raka. Mimo, iż stanowi on tylko 1% spośród wszystkich odmian raka dotykających mężczyzn, jest on najczęściej występującym rakiem u mężczyzn pomiędzy 20 a 34 rokiem życia. Prawie 75% przypadków występowania raka jąder notuje się u mężczyzn pomiędzy 20 a 49 rokiem życia. Pomimo to, rak jąder jest jedną z najłatwiej uleczalnych form raka, jeżeli wykryty odpowiednio wcześnie jest uleczalny w 100%.
Jądra są częścią męskiego układu rozrodczego. Gruczoły te produkują
męski hormon - testosteron oraz nasienie. Jądra są zawieszone w
mosznie, która wisi poniżej pachwin i członka. Za każdym jądrem
znajduje się najądrze, kanał transportujący nasienie do cewki moczowej
przy ejakulacji.
Guzy zarodkowe są ciałami pojawiającymi się w komórkach produkujących
plemniki, dzielą się na dwie główne klasy: nasieniaki i pozostałe, w
stosunku 50% do 50%. Nasieniaki rozwijają się wolniej i pojawiają się
około czterdziestki, podczas gdy pozostałe odmiany guzów zarodkowych
pojawiają się częściej około 30 roku życia. Są one bardziej złośliwe
niż nasieniaki. 75% z nich w momencie diagnozy zdążyło przerzucić się
już na węzły chłonne, podczas gdy występowanie 65%-85% nasieniaków
ograniczało się w tym czasie wyłącznie do jąder.
Wśród nie nasieniaków wyróżnia się 4 grupy: carcinomata (mięsakowate);
teratomata (potworniaki); teratocarcinomata; choriocarcinomata. Mogą
one czasami występować w kombinacjach, noszą wówczas nazwę guzów
mieszanych.
Przyczyna występowania guzów zarodkowych nie jest znana, znane są jednak pewne czynniki zwiększające ryzyko ich wystąpienia. Jądro znajdujące się poza moszną, tzw. jądro wędrujące zwiększa kilkakrotnie ryzyko rozwinięcia się raka jąder. U mężczyzn, u których jądro osadziło się w mosznie dopiero po 6 roku życia, istnieje podwyższone ryzyko zachorowania na raka jądra. Jądro brzuszne stwarza większe ryzyko niż jądro pachwinowe. Syndrom Klinefeltera, przy którym jądra są bardzo małe, niesie z sobą również ryzyko raka. Chociaż mówi się, że uszkodzenia mechaniczne mogą odgrywać rolę czynnika inicjującego chorobę, trudno jest stwierdzić czy rzeczywiście urazy mogą uaktywniać istniejące już wcześniej komórki rakowe. Wpływ kancerogenny innych czynników, takich jak infekcje wirusowe, czy obecność wirusa HIV nie został potwierdzony.
Najczęstszym objawem raka jąder jest niebolesna opuchlizna lub
zgrubienie w jednym z jąder. W jednej trzeciej przypadków mężczyźni
doświadczają tępego bólu i uczucia ciążenia w podbrzuszu, mosznie i
pachwinie.
Każdy mężczyzna powinien znać wielkość i wygląd swoich jąder, tak, aby
był on w stanie wykryć jakiekolwiek zmiany. Zaleca się mężczyznom
powyżej 15 roku życia comiesięczne samodzielne badania. Najlepiej
wykonywać je po ciepłej kąpieli lub prysznicu, gdy moszna jest
rozluźniona. Każde jądro powinno być dokładnie zbadane przez rolowanie
go między dłońmi i palcami w celu wykrycia guzków. Ze względu na
rzadkie występowanie wiele osób nie słyszało o raku jąder. Wiedza o nim
jest szczególnie ważna dla młodych mężczyzn, ponieważ może się on
pojawić już po 15 roku życia. Dwie grupy mężczyzn są szczególnie
narażone na ryzyko wystąpienia tego raka: mężczyźni z tzw. wędrującym
jądrem i mężczyźni, u których jądro osadziło się w mosznie po 6 roku
życia. Ryzyko rozwinięcia się raka u tych mężczyzn jest 3 - 17 razy
większe. Ze względu na to, że objawy występujące przy raku jąder są
podobne do tych, które towarzyszą infekcjom i innym chorobom, niezwykle
ważne jest, by skontaktować się z urologie w celu postawienia
ostatecznej diagnozy.
Najlepiej wykonywać je po ciepłej kąpieli lub prysznicu, gdy moszna jest rozluźniona. Spójrz na mosznę, oceń kształt i wygląd. Sprawdź wagę ręką. Roluj każde jądro między dłońmi i palcami. Jądra powinny być twarde i gładkie. Następnie zlokalizuj najądrza. Są to kanały o przecinkowatym kształcie, przypominające linę, znajdują się z tyłu u góry każdego jądra. Ważne jest, aby widzieć jak wyglądają, ponieważ są one częścią twojego ciała. Zbadaj jądra w celu wykrycia guzków. Guzki mogą być duże lub wielkości grochu, mogą znajdować się pod skórą przed lub z boku jąder. Skontaktuj się z lekarzem, jeżeli wykryjesz jakąkolwiek zmianę.
Badanie lekarskie jest pierwszym krokiem w
zdiagnozowaniu raka jąder, aby wykluczyć inne stany chorobowe. Drugim,
niezwykle ważnym krokiem jest poddanie moszny badaniu USG. To
nieinwazyjne i bardzo skuteczne urządzenie działa wysyłając wysokie
fale dźwiękowe i odtwarzając w ten sposób obraz organów wewnętrznych.
Gdy stadium choroby zostanie zdefiniowane, lekarz może przewidzieć jej
postępowanie oraz podjąć odpowiednie leczenie.
Ponieważ istnieje wiele typów raka jąder, badanie musi być dokładne i
wszechstronne, aby mogły zostać przedsięwzięte odpowiednie kroki.
Przeprowadzone badania muszą obejmować: fizyczne badanie, biopsję
pierwotnego guzka wykonaną przez patologa, badania obrazowe, badania
krwi w celu ustalenia poziomy beta hCG i AFP (fetoprotein alfa) -
białek będących specyficznym wskaźnikiem raka jąder.
Chirurgiczne usunięcie dotkniętego chorobą jądra, jest częścią procesu diagnozowania, jak i pierwszym krokiem podejmowanym w leczeniu tego raka. Ponieważ rak ten rzadko pojawia się równocześnie w obu jądrach, jądro, które pozostaje jest w stanie produkować odpowiednią ilość hormonów i zapewnić pacjentowi płodność. Czasami całe leczenie sprowadza się do operacji.
Dalsze decyzje dotyczące leczenia zależą od rodzaju raka i stadium choroby. W bardziej zaawansowanych przypadkach konieczne mogą być chemioterapia i naświetlanie. To ostatnie jest szczególnie skuteczne w przypadku nasieniaków. Terapia ta ma jednak swoje efekty uboczne w postaci zmęczenia, nudności, wymiotów i podrażnień skóry. Chemioterapia, polegająca na podawaniu kombinacji mocnych przeciwrakowych leków, znacznie podniosła wskaźniki przeżycia u pacjentów z guzami innymi niż nasieniaki, oraz tych z ograniczonymi przerzutami. Efekty uboczne chemioterapii zależą od rodzaju podawanych leków, mogą obejmować: utratę włosów, wycieńczenie organizmu, nudności, wymioty, wszystkie te objawy ustępują, gdy chemioterapia jest skończona.