Krosty na penisie (plamki Fordyce'a)

Mężczyźni często niepokoją się, gdy dostrzegą jakiekolwiek plamki na penisie. Boją się, że jest to objaw choroby wenerycznej lub jakaś forma raka. Obawiają się także tego, co pomyśli sobie ich partnerka seksualna.

Czy występują one często?
Plamki na penisie są zjawiskiem bardzo częstym, a większość z nich nie ma poważnej przyczyny. Jednak, w wielu przypadkach są one objawem czegoś poważniejszego i w przypadku obaw zawsze należy zasięgnąć porady lekarza. Na tej stronie znajdziesz różne przyczyny plam na penisie, jednak analizowanie ich nie może zastąpić wizyty u lekarza!

Co powinienem zrobić?
Jeżeli nie podejrzewasz u siebie choroby wenerycznej, najlepiej zasięgnąć porady lekarza ogólnego. Jeżeli jesteś zbyt zakłopotany, aby rozmawiać o problemie ze swoim lekarzem rodzinnym, lub, jeżeli podejrzewasz chorobę weneryczną, możesz zasięgnąć poufnej rady w klinice medycyny genitalno-urologicznej. Nie potrzebujesz skierowania od lekarza rodzinnego, ale lepiej wcześniej zadzwonić do kliniki i dowiedzieć się szczegółów.

Rodzaje plamek
Zmiany chorobowe na penisie można podzielić na grupy, w zależności od ich wyglądu:
:: Wrzody wrzody pojawiają się na skórze w postaci kraterów i powodują utratę skóry (naskórka). Na kraterze pojawia się często skorupa, ropa, czy też surowica.
:: Grudki są to małe (poniżej 1cm w średnicy) guzki, wystające ponad powierzchnie skóry
:: Tarczki tarczki to lekko podniesione, płaskie zmiany chorobowe, o średnicy większej niż 1cm

Wrzody

Pojedyncze wrzody umiejscowione na penisie często są objawami poważniejszej choroby. W takich przypadkach należy zasięgnąć porady lekarza.
Możliwe przyczyny:
Pierwszorzędowy syfilis: pojedynczy, okrągły, bezbolesny wrzód na penisie lub mosznie to charakterystyczny pierwszy objaw syfilisu. Wywołuje go krętek zwany Treponema pallidum. Diagnoza musi być potwierdzona przez testy laboratoryjne. Jest to zakaźna choroba weneryczna.
Wrzód weneryczny, ziarniak pachwinowy, ziarnica weneryczna: Są to tropikalne choroby, które powodują pojedyncze, bezbolesne, nieprzyjemnie pachnące wrzody. Diagnoza musi być potwierdzona przez testy laboratoryjne. Można je podejrzewać u mężczyzn, którzy mieli kontakty seksualne w krajach tropikalnych. Wszystkie są zaraźliwymi chorobami wenerycznymi.
Rak penisa: może pojawiać się jako bezbolesny, nieregularny wrzód na genitaliach. Wczesna diagnoza jest konieczna gdyż może uratować życie.

Liczne wrzody na penisie są bardziej powszechne i mogą mieć mniej poważne przyczyny. Jednak również w tym przypadku należy się niezwłocznie udać do lekarza. Można je podzielić na dwie grupy: ostre - obecne przez okres krótszy niż 2 tygodnie i chroniczne - obecne przez okres dłuższy niż dwa tygodnie.

Ostre

Opryszczka: jest to najczęstszy powód owrzodzenia okolic genitalnych. Wywołuje ją wirus opryszczki typu II ludzkiego, czasami również typu I - wirus zazwyczaj kojarzony z opryszczką jamy ustnej. Opryszczkę charakteryzują ataki pęcherzyków genitalnych, przypominających małe pęcherze, które pękają tworząc małe, bolesne wrzody. Jest to wysoce zaraźliwe i może być przekazywane drogą płciową. Pierwszy etap to zazwyczaj gorączka, która może być dość wysoka. Diagnoza musi być potwierdzona przez testy laboratoryjne. Można ją skutecznie leczyć lekami przeciwwirusowymi, takimi jak np. aciclovir, jednak nawroty są bardzo częste. Może je wywoływać stres lub inne choroby, podczas których występuje gorączka.
Drugorzędowy syfilis: liczne, nieregularne, płytkie, bezbolesne szarawe wrzody, często opisywane jako ‘wężowate'- jak gdyby wąż zostawił na skórze ślad. Objaw wywoływany jest przez bakterię zwaną Treponema pallium. Objawom towarzyszy gorączka i czerwonawa wysypka na całym ciele. Diagnoza musi być potwierdzona przez testy laboratoryjne. Jest to zakaźna choroba weneryczna.
Afta: są to małe, płytkie, bolesne wrzody, najczęściej pojawiają się w jamie ustnej, ale mogą także wystąpić na penisie. Przeważnie są szarego koloru, z obręczą koloru czerwonego. Pojawiają się seriami i ustępują bez leczenia. Można je łatwo pomylić z wrzodami opryszczki, więc jeżeli istnieją wątpliwości diagnoza musi być potwierdzona przez testy laboratoryjne. Nie są zaraźliwe, a ich przyczyny nie są znane.

Chroniczne

Pęcherzyca: zazwyczaj atakuje inne części ciała, począwszy od jamy ustnej, ale może także umiejscowić się na penisie. Pojawia się w postaci pęcherzy, które pękając tworzą wrzody - zazwyczaj swędzące i bolesne. Istnieje wiele rodzajów pęcherzycy, jej najbardziej ostre odmiany dotykają całego ciała i mogą nawet zagrażać życiu. Pęcherzyca spowodowana jest przez załamanie przylegania pomiędzy różnymi warstwami skóry. Szybka diagnoza i pojęcie leczenia jest niezwykle ważne.
Choroba Bahceta: zaburzenia zapalne dotyczące skóry, nerwów, oczu i innych układów. Symptomy to: wielkie, głębokie i bolące wrzody na penisie i mosznie. Jest to potencjalnie bardzo poważny stan, dlatego szybka diagnoza i pojęcie leczenia jest niezwykle ważne. Nie jest to zakaźne.
Syndrom Reitera: stan zapalny, pojawiający się przy artretyzmie. Około 25% dotkniętych nim mężczyzn obserwuje małe, owrzodzenia wokół żołędzia i napletka. Może to także dotykać mięśni, oczu i paznokci. Przyczyną jest odpowiedź układu immunologicznego na infekcję genitalną. Jest to uleczalne, aczkolwiek mogą pojawiać się nawroty. Syndrom Reitera nie jest sam w sobie zakaźny, ale bakterie, które go wywołują są. Niektóre z nich można przenosić drogą płciową.

Grudki

Większość grudek nie ma poważnej przyczyny, ale niektóre, bardziej zakaźne, mogą prowadzić do poważnych stanów chorobowych. Wczesna forma raka penisa może pojawiać się jako grudka, przed przekształceniem się we wrzód. Ważne jest więc, aby zasięgnąć szybko rady lekarza w przypadku wystąpienia grudek.
Mięczak zakaźny: popularna, łagodna choroba wirusowa atakująca skórę i błony śluzowe. Często występuje w dzieciństwie, przekazywana przez zwykły kontakt pomiędzy rówieśnikami. U dorosłych może być przekazywana przez kontakt seksualny i jest to prawdopodobnie najczęstsza przyczyna występowania mięczaka u dorosłych. Pojawia się w postaci licznych małych grudek, często wklęsłych po środku. Można z nich wycisnąć płyn o mlecznej barwie. Mięczaki mogą ustąpić bez leczenia, ale zamrażanie lub kauteryzacja pomogą pozbyć się ich skutecznie. Mięczak jest oznaką ignorancji ‘bezpiecznego' seksu, a osoby zarażone nim, powinny także poddać się badaniu na obecność wirusa HIV.
Mieszki włosowe i gruczoły łojowe: są normalną częścią anatomii skóry i dlatego często można je znaleźć na penisie, w szczególności na spodniej stronie. Mogą one być widoczne jako małe guzki w skórze. Będą z nich wyrastały włoski i to właśnie jest ich charakterystyczną cechą. Są one normalne.
Grudki perłowate: to liczne, małe (około 1-3mm) grudki biegnące wokół korony penisa. Rozwijają się zazwyczaj u mężczyzn w wieku 20 - 40 lat i około 10% mężczyzn jest nimi zarażonych. Można je pomylić z brodawkami, nie są zaraźliwe i nie wymagają leczenia.
Krostki Fordyce'a: małe (1-5mm) jasno czerwone lub purpurowe grudki, pojawiające się na żołędziu, trzonie i mosznie, zazwyczaj dotykają młodszych mężczyzn. Mogą pojawiać się jako pojedyncze zmiany skórne, ale także w grupach 50 - 100. Są one bezbolesne i nie swędzą, ale mogą być kłopotliwe ze względu na swój wygląd (lub ze strachu, że mogą one być przekazywane drogą płciową). Są to rozerwane naczynka, przykryte grubą warstwą skóry. Mogą krwawić przy naruszeniu lub nawet podczas stosunku seksualnego. Przyczyny ich występowania nie są znane, ale nie są zaraźliwe. Chociaż próbowano wielu sposobów, nie ma jednej skutecznej metody zwalczenia ich. Kłopotliwe, krwawiące krostki mogą być potraktowane delikatnym prądem (elektro-kauteryzacja).
Łuszczyca: najczęściej atakuje inne części ciała, takie jak kolana, łokcie, skórę głowy, czasami pojawia się na penisie, zazwyczaj na żołędziu lub wewnętrznej skórze napletka. Łuszczyca objawia się jako czerwone twardniejące grudki lub tarczki o wyraźnie zarysowanych krawędziach. U nieobrzezanych mężczyzn i w innych częściach ciała tworzy łuski. Jest spowodowana nienormalną produkcją komórek skóry i może być dziedziczona. Jest nieestetyczna, ale nie niebezpieczna. Dostępny jest szereg skutecznych lekarstw, takich jak na przykład kremy sterydowe.
Brodawki: różnego rodzaju mogą pojawiać się na penisie. Brodawki genitalne wywoływane są przez ludzki wirus papilloma (HPV) i są zaraźliwe. Mogą występować pojedynczo lub w grupach, być koloru skóry, czerwonego lub brązowego, z wilgotną powierzchnią. Infekcja wirusem HPV jest kojarzona z rozwojem raka macicy lub odbytu, więc istotne jest, aby badaniu na obecność wirusa poddali się także partnerzy. Można je leczyć na rozmaite sposoby, począwszy od płynów aplikowanych na skórę do kauteryzacji, często są one jednak trudne do wykorzenienia.

Tarczki

Tarczki występujące na penisie zazwyczaj nie mają poważnych przyczyn, ale niektóre są zaraźliwe, a inne mogą przeradzać się w bardziej poważne stany: erytroplazję, stwardnienie liszajowate, czy marskość żołędzi i napletka, które z kolei mogą prowadzić do rozwoju raka penisa. Udaj się do lekarza, jeżeli zauważysz u siebie taki objawy.
Zapalenie żołędzi i zapalenie napletka: Symptomy to miejscowe podrażnienie, pieczenie i czerwona wysypka. Czasami też skóra schodzi płatami. Stan ten mogą powodować bakterie i drożdże z rodzaju candida. Zapalenie częściej występuje u starszych mężczyzn i chorujących na cukrzycę. Zapalenie żołędzi jest zaraźliwe i może być przekazywane przez kontakt seksualny. Leczy się je odpowiednimi kremami przeciw mikrobom.
Erytroplazja Queyrata: pojawia się jako wyraźnie zaznaczona, jasno czerwona tarczka o aksamitnej powierzchni. Zazwyczaj jest bezbolesna i nie swędzi. Jest to wczesna forma raka penisa i wymaga natychmiastowej diagnozy i leczenia. Wycięcie narośli jest zazwyczaj skuteczne. Nie jest ona zaraźliwa.
Zapalenie komórek plazmatycznych żołędzi: zapalenie żołędzi objawia się jako jasno czerwona tarczka o błyszczącej powierzchni na żołędzi lub wewnętrznej powierzchni skóry napletka. Zazwyczaj jest to bezbolesne, ale może wystąpić swędzenie. Skutecznym rozwiązaniem może się okazać krem sterydowy, jednak zapalenie często powraca. Skutecznym sposobem leczenia jest także obrzezanie - nie jest ono jednak konieczne. Zapalenie nie jest szkodliwe, ale można je pomylić ze znacznie poważniejszym stanem - erytroplazją Queyrata.
Liszaj twardzinowy i marskość żołędzi i napletka: liszaj twardzinowy pojawia się jako białe tarczki na żołędzi, napletku lub trzonie penisa. Zazwyczaj nie towarzyszą temu inne symptomy, chociaż może się pojawić pieczenie i podrażnienie. Marskość żołędzi i napletka jest poważniejszą odmianą liszaja twardzinowego, atakuje skórę napletka u nieobrzezanych mężczyzn. Otwór lub krawędź napletka jest twarda i pokryta białymi bliznami. Tkanka ta jest nieelastyczna i nie będzie rozszerzała się przy cofnięciu skóry. Może to przeszkadzać w oddawaniu moczu lub seksie. Oba przypadki mogą prowadzić do raka penisa i dlatego obrzezanie może okazać się niezbędne. Nie są zaraźliwe.
Łuszczyca: patrz wyżej, pod ‘grudki'.
Wyprysk: najczęściej atakuje inne części ciała, ale czasami może najpierw pojawić się na penisie. W takim wypadku może być to reakcja skóry na bodziec drażniący, lepiej określane jako zapalenie skóry (dermatitis). Wyprysk pojawia się jako rozprzestrzenione czerwone tarczki o niewyraźnych brzegach i łuszczącej się powierzchni. Często powoduje on poważne podrażnienia. Przyczyną wyprysku może być infekcja lub miejscowe podrażnienie skóry spowodowane chemikaliami lub promieniowaniem. Istnieje wiele skutecznych sposobów leczenia, jak na przykład kremy sterydowe. Wyprysk nie jest zaraźliwy.